5. Yıl Sonunda Kira Artışı Nasıl Hesaplanır

Sponsorlu Bağlantılar
Ve 5. Yılların kira bedeli ÜFE oranını geçmemek koşuluyla sözleşmedeki oran üzerinden artarak belirlenir. Sözleşmede artış koşulu var ancak oranı veya miktarı belli değilse 2. 3. 4. 5. Yıl kira bedelleri ÜFE oranını geçmemek koşuluyla hakim tarafından hakkaniyete göre belirlenir.
Kiracı 5 yıl kira sözleşmesi yaptığında, taraflar tarafından belirlenen kiralama sözleşmesindeki kurallara göre kira artışı uygulanacaktır. Ancak her durumun birbirinden farklı olabileceğini unutmayın. Kira yükselme oranı kiralama sözleşmesinde belirtilir ve genellikle yıllık enflasyonun üzerinde tutulur. Örneğin, kira sözleşmesi enflasyona bağlı olarak her yıl %4 zamlanabilir.
Ev sahibi kira tespit davası için ihtarname çekmiş ise ve kiracı 5.yılı doldurmuşsa davayı açar, mahkemeye gider, mahkeme bilirkişi atar. Tüm kriterler bilirkişi tarafından tespit edilir. Hakim, hakkaniyet oranında indirim de uygulayarak kirayı yeniden belirler. Kiracı kira dönemi gelince yüzde 25 artış yapacak.
Kira artışını yapmak için öncelikle ilgili ilde kiracı ve kiraya veren arasındaki kiralama sözleşmesine bağlı olarak, kira artışı aralığını belirlemek gerekiyor. Genellikle, her 5 yılda bir kira artış aralıkları, mevzuat tarafından belirlenmiş olmalıdır. Bir kira artışı aralığı belirledikten sonra, mülk sahibi fiyatı artırmak için gerekli evrakları düzenlemeli ve kiracıya sunmalıdır. Kiracı kira artışına itiraz ederse, her iki tarafın da tarafsız bir 3. taraf tarafından kararlaştırılması gereken bir sözleşme gerekebilir. Kiraya veren kiracıya kira artışı deklarasyonunda belirtilen tarihler arasında kira artışını yapmalıdır.
Kira sözleşmesi 5 yılı aşan kiracılar için ev sahiplerinin kira bedelinin tespiti için sulh hukuk mahkemeleine dava açma hakkı var. Belirlenecek kira bedelinde hâkim yüzde 25 sınır ile bağlı kalmıyor. Bu noktada kira bedeli hâkim tarafından emsal bedellere göre tespit ediliyor.
Kiracı 5 yılı doldurmuşsa, kiracının yükümlülüklerini yerine getirmesi durumunda kiracıya sona erme teklifinde bulunulması gerekecektir. Kiracı bu teklifi kabul etmese, kiracının imzaladığı sözleşmeye göre kiracının evi boşaltması gerekiyor olacaktır. Kiracı daha fazla zamana ihtiyaç duyarsa, kiralama sözleşmesinin yenilenerek uzatılması mümkündür.
5 YILI DOLDURDUYSA NE OLURKira sözleşmesi 5 yılı aşmış ise maliklerinin kira bedelinin tespiti için sulh hukuk mahkemesinde dava açma hakkı bulunmaktadır. Belirlenecek kira bedelinde hâkim yüzde 25 sınır ile bağlı değildir. Kira bedeli hâkim tarafından emsal bedellere göre tespit edilir.
Kira tespit davası 5 yıllık kiranın sona ermesinden itibaren 6 ay içinde açılır.
Bu ihtimal, TBK m.345 hükümlerinde düzenlenmiştir. Beş yıldan sonra kira bedelinin tespiti için açılacak davalarda, mahkemece hükmedilecek artış oranın yeni kira döneminin (altıncı kira yılının) başından itibaren geçerli olması için davanın yeni kira döneminin başlangıcından en az otuz gün önce açılması gerekmektedir.
Konut kiralama sözleşmeleri, ev sahiplerinin sözleşme bitiminde kiracıyı çıkarabilmesine izin verir. Ancak, mevcut hukuk kurallarına bağlı olarak, ev sahibi kiracıyı ancak güvenilir nedenlerle çıkarabilir. Kiracı herhangi bir kira ödemesini zamanında yapmazsa veya kullanım kurallarını ihlal ederse, ev sahibi kiracıyı kira sözleşmesini feshedebilir. Ev sahibinin kiracıyı çıkarması için makul bir sebep olmalıdır. Aksi takdirde, ev sahibi ciddi cezai yaptırımlara maruz kalabilir.
Ancak kiraya veren TBK md.347 gereği, kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler. Kiraya verenin, kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarabilmesi için 10 yıllık sürenin geçmesi gerekir.
Kira sözleşmesi, iki taraf arasında kiralama işleminin koşullarını ve şartlarını özetleyen bir diyalogdur. Bir kira sözleşmesinde yer alan hükümler ve koşullar, hakların ve yükümlülüklerin belirli aralıklarla yenilenmesi gerekiyorsa orijinal sözleşmeyi temel alarak yeniden yazılır. Yeni sözleşmede, mevzuat, uygulama ve muhasebe standartlarındaki değişikliklere göre geliştirilmiş düzenlemelerin kapsamının güncellenmesinden oluşur. Ayrıca tarafların taleplerine göre sözleşmenin içeriği de değişebilir. Örneğin, kira ödemelerinin zamanını ve tutarlarını, evin tahliye konusunda üstlenen sorumlulukları veya evin günlük temizliği gibi konuları değiştirerek. Böylece, 5 yıldan sonra yenilenen kira sözleşmesi, kiralama işleminin eski sözleşmeye göre daha uygun ve yenilenmiş koşullarını tanımlamak için yürürlüğe girmiş olur.
Kira sözleşmesi 5 yıldan uzun süreli ise veya 5 yıldan sonra yenilenen bir kira sözleşmesi ise bu durumda arada anlaşma olup olmadığına bakılmaksızın dava açılabilir. Kira bedeli yabancı para cinsinden belirlenmiş kira sözleşmesi söz konusuysa sözleşme tarihi üzerinden 5 yıl geçmedikçe kira bedeli değiştirilemez.
Kiracıya ne kadar zam yapılabileceği, kişinin yaşadığı ülkedeki mevzuatına bağlıdır. Genellikle arsa ve ev kiralama sözleşmelerinde, zamlara ilişkin belirli bir prosedür aranır. Örneğin, kiracıyla anlaşılan süre bitmeden önce, yalnızca en fazla oranında zam yapmak mümkündür. Kiracının yaşadığı ülkedeki mevzuatta belirtilen düzeyde zam yapmak mümkün olacaktır.
Söz konusu hüküm ile kira artışı bakımından 2023 Temmuz'a kadar %25 olarak belirlenen sabit oran öngörülmektedir. Böylece kiralayan lehine, bir önceki yıla ait kira bedelinin %25'ini geçmemek koşuluyla kira artışı yapılması mümkün kılınmaktadır.
2023 yılında kira artış oranının ne olacağı öngörülemez ancak birkaç faktöre bağlı olarak değişebilir. Faktörler arasında, ekonomik durum, talep ve arz, enflasyon oranları veya mevzuattaki değişiklikler sayılabilir.