C. İKİ KARAKTERLİ (DİHİBRİT) ÇAPRAZLAMALAR Bu çaprazlamaları açıklayabilmek için, homozigot sarı ve düzgün bir bezelye ile yeşil ve buruşuk bir bezelyeyi çaprazlayalım; (Sarı yeşile, Düzgünlük, buruşukluğa baskındır). Daha önce de bahsettiğimiz gibi iki homozigot canlının çaprazlanmasıyla, bireylerden birer çeşit gamet ve bunların birleşmesiyle de sadece bir çeşit birey meydana gelmektedir. F1 dölünü kendi arasında çaprazlayıp F2 dölünü bulalım. Oluşan bu ikinci döl için yukarıda belirttiğimiz soruları şöyle cevaplayabiliriz. Fenotip Oranı : 9: 3: 3: 1 dir. Fenotip çeşidi : 4 dür. Genotip çeşidi : 3n = 32 = 9 dur.
Kendileşme çaprazlamalarında Genotip Çeşidi 3n formülüyle bulunur. n, heterozigot karakter sayısını belirtir. |
Yukarıdaki oranlar, iki karakter heterozigot ve genler bağımsız olduğunda sabittir. Bütün çaprazlamaları düzenli çaprazlamalar ve düzensiz çaprazlamalar olmak üzere iki ana grupta toplayabiliriz. Şimdi bunları bir tablo ile gösterelim.
Bütün hibrit çaprazlamalarında: 2n = fenotip çeşidi 3n = genotip çeşidi 4n = çaprazlama sonucu, oluşacak fert sayısını verir. n = heterozigot karakter çeşidi. |
Tabloda görüldüğü gibi eğer çaprazlamanız “homozigot x homozigot” ise size ne sorulursa 1 cevabını verebilirsiniz. Şayet “heterozigot x heterozigot” şeklinde verilmiş ise tabloda gösterilen oranlar sabit olmaktadır.