1. Ekstremum Noktalar Her x Î A için, olacak şekilde bir p Î A varsa, f(p) ye mutlak maksimum değer denir. Her x Î A için, olacak şekilde bir r Î A varsa, f(r) ye mutlak minimum değer denir. Tanım
bir fonksiyon ve Her x Î (a, b) için,
olacak şekilde bir p Î (a, b) varsa, f(p) ye yerel maksimum denir. |
bir fonksiyon ve a, b Î A olsun. Her x Î (a, b) için, olacak şekilde bir r Î (a, b) varsa, f(r) ye yerel minimum değer denir. |
Fonksiyon maksimum ve minimum değerlerinin hepsine birden, fonksiyonun yerel ekstremum değerleri denir. |
Fonksiyon ekstremum noktalarda türevli ise, türevi sıfırdır. Tersi her zaman doğru değildir. |
2. Birinci Türevden Yararlanarak Ekstremum Noktaların Belirlenmesi Yerel minimum değer, f(x0) dır. Uyarı
h > 0 olmak üzere,
ise y = f(x) fonksiyonu x = x0 da yerel maksimuma sahiptir. Yerel maksimum değer, f(x0) dır. |
h > 0 olmak üzere,
ise y = f(x) fonksiyonu x = x0 da yerel minimuma sahiptir. |
Yukarıda verilen tanım türevlenebilir fonksiyonlar için doğrudur. Ancak y = f(x) fonksiyonu x = x0 da türevsiz olduğu hâlde x = x0 da yerel maksimuma ya da yerel minimuma sahip olabilir. |
Sonuç
Birinci türevin sıfır olduğu noktada, türevin işareti değişiyorsa yerel maksimuma ya da yerel minimuma sahiptir. Fonksiyonun türevinin işaret tablosunda soldan sağa doğru, işaretin – den + ya geçtiği noktada yerel minimum; işaretin + dan – ye geçtiği noktada yerel maksimum vardır. |
3. İkinci Türevden Yararlanarak Ekstremum Noktaların Belirlenmesi Kural
ise f(x) fonksiyonu x = x0 da yerel maksimuma sahiptir. Yerel maksimum değeri, f(x0) dır. |
Kural
ise f(x) fonksiyonu x = x0 da yerel minimuma sahiptir. Yerel minimum değeri, f(x0) dır. |